Głównymi zagrożeniami dla ludzi oraz mienia podczas pożaru jest wysoka temperatura, toksyczne produkty spalania oraz rozprzestrzeniający się dym. Warunki te mogą doprowadzić do utraty widoczności, co może przyczynić się negatywnie na proces ewakuacji. Pożar w budynkach może być zagrożeniem dla ludzi (zatrucia, zaczadzenie, śmierć) oraz powodować poważne szkody materialne.
W budynkach przeznaczonych na pobyt ludzi w wielu przypadkach niezbędne jest wdrażanie odpowiednich systemów bezpieczeństwa. Poprawa bezpieczeństwa możliwa jest poprzez zastosowanie odpowiednich urządzeń do usuwania dymu montowanych na klatkach schodowych, które mają na celu zapobieganie zadymieniu klatki poniżej kondygnacji objętej pożarem oraz usuwanie gazów pożarowych z klatki na zewnątrz. Zastosowanie systemów oddymiania pozwala zminimalizować powstałe podczas pożaru szkody, ale przyczynia się również do poprawy bezpieczeństwa podczas przeprowadzanych akcji ratowniczo-gaśniczych. Podstawą doboru odpowiednich zabezpieczeń jest znajomość zjawisk procesów spalania oraz interakcji pożar-budynek-otoczenie.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami oraz rozwiązaniami techniczno-budowlanymi w poszczególnych budynkach należy stosować odpowiednie urządzenia, które umożliwiają usunięcie dymu bądź urządzeń zapobiegających procesowi zadymieniu. Budynki w których wymagane są systemy oddymiania to m.in.:
-
niskie- zawierające strefę pożarową ZLII,
-
średniowysokie- zawierający strefę pożarową ZLI, ZLII, ZLIII lub ZLV,
-
niskie i średniowysokie- zawierający strefę PM o gęstości obciążenia ogniowego powyżej 500 MJ/m2 lub pomieszczenia zagrożone wybuchem,
-
wysokie i wysokościowe, w strefach innych niż ZLIV,
-
klatki schodowe i przedsionki przeciwpożarowe, stanowiące drogę ewakuacyjną w budynkach wysokich- dla stref pożarowych innych niż ZLIV i PM oraz wysokościowych,
-
klatki schodowe i przedsionki przeciwpożarowe, stanowiące drogę ewakuacyjną w budynku wysokim- dla stref PM,
-
podziemna kondygnacja budynku, w której znajduję się pomieszczenie dla ponad 100 osób.
Zastosowanie odpowiedniego systemu wentylacji wpływa na prawidłowe funkcjonowanie pionowych dróg ewakuacyjnych. Projektując klatki schodowe należy brać pod uwagę wiele czynników m.in.:
-
klatka schodowa powinna być obudowana oraz oddzielona za pomocą odpowiednich przegród z zachowaniem odporności ogniowej,
-
niezbędne jest wykonanie odpowiednich badań izolacyjności oraz szczelności drzwi prowadzących na klatkę schodową,
-
przy ustalaniu szerokości drzwi należy brać pod uwagę ilość osób znajdujących się w budynku- nie mniejsza niż 0,9m,
-
klatkę schodową należy wyposażyć w odpowiednie urządzenia oddymiające lub zapobiegające zadymieniu.
Wyróżnić możemy dwa sposoby usuwania dymu oraz powietrza z przestrzeni klatek schodowych: mechaniczny lub grawitacyjny. Metoda grawitacyjna polega na powstaniu różnicy pomiędzy temperaturą dymu, a powietrzem w przestrzeni objętej pożarem, co w rezultacie prowadzi do powstania siły hydrostatycznej. Powstała różnica gęstości gazów powoduje usunięcie produktów spalania na zewnątrz. W większości przypadków metoda ta realizowana jest za pomocą klap dymowych lub okien oddymiających zlokalizowanych na szczycie danego budynku. Powietrze do klatki dociera poprzez drzwi kompensacyjne znajdujące się na parterze. Wyzwolenie systemu oddymiania grawitacyjnego polega na podaniu sygnału z czujek, ręcznych przycisków oddymiania lub sygnału z centrali SSP.
Drugą metodą, za pomocą którą realizowany jest proces usuwania dymi i ciepła jest metodą mechaniczną. Przepływ toksycznych oraz szkodliwych produktów spalania możliwy jest dzięki nadciśnieniu wytworzonemu dzięki pracy wentylatora (nawiew mechaniczny). Podczas pożaru wentylator ma za zadanie uruchomić się, umożliwiając usunięcie nagromadzonego gorącego dymu. Podczas jego uruchomienia wymagane jest otwarcie klap lub okien oddymiających, co umożliwia dostarczenie świeżego powietrza z zewnątrz. Wyzwolenie systemu tak jak w metodzie grawitacyjnej polega na podaniu sygnału z czujek, ręcznych przycisków oddymiania lub sygnału z centrali SSP.